Adli sicil kaydı, bireylerin adli geçmişini yansıtan önemli bir belgedir ve birçok farklı durum için gereklidir. İş başvurularından yurtdışı seyahatlerine kadar birçok alanda talep edilen adli sicil kaydı, aynı zamanda kişinin hukuki durumunun anlaşılması için de büyük önem taşır.
Adli Sicil (Sabıka Kaydı) Nedir?
Adli sicil kaydı, bir kişinin işlemiş olduğu suçlarla ilgili mahkeme kararlarının kayıt altına alındığı resmi bir belgedir. Bu belgede, kişinin hangi suçtan dolayı hüküm giydiği, cezanın süresi ve mahkeme tarafından verilen diğer kararlar yer alır. Adli sicil kayıtları, Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü tarafından tutulur ve yönetilir.
Adli sicil kaydının tutulmasının amacı, toplum güvenliğini sağlamak ve bireylerin hukuki durumlarını takip etmektir. Bu kayıtlar, aynı zamanda kişilerin yeniden suç işleme riskini değerlendirmek için de kullanılmaktadır.
Adli sicil kaydı, çeşitli nedenlerle önemlidir:
- İş Başvuruları: İşverenler, işe alacakları kişilerin güvenilirliğini ve geçmişini değerlendirmek için adli sicil kaydını genellikle istemektedirler. Adli sicil kaydının temiz olması işçi adayının işverenin gözündeki değerini arttırmaktadır.
- Yurtdışı Seyahatleri ve Vize Başvuruları: Vize başvurularında hemen hemen her ülke başvuru sahibinin adli sicil kaydını talep etmektedir.
- Devlet Memurluğu ve Güvenlik Soruşturmaları: Devlet memuru olabilmek ve güvenlik soruşturmalarından geçebilmek için adli sicil kaydının temiz olması gerekmektedir.
- Silah Ruhsatı ve Özel Güvenlik İzni: Silah ruhsatı almak veya özel güvenlik görevlisi olabilmek için adli sicil kaydının temiz olması gerekmektedir.
Adli Sicil Kaydı Nasıl Silinir?
Adli sicil kaydının silinmesi, belirli şartların yerine getirilmesiyle mümkündür ve bu süreç 5352 sayılı Adlî Sicil Kanunu’nda Detaylı bir şekilde düzenlenmiştir. Adli sicil kaydının silinmesi, kişinin mahkeme tarafından verilen cezayı tamamlaması ve belirli bir süre boyunca yeni bir suç işlememesi durumunda gerçekleştirilir.
Adlî sicil bilgilerinin silinmesi
Madde 9- (1) Adlî sicildeki bilgiler;
a) Cezanın veya güvenlik tedbirinin infazının tamamlanması,
b) Ceza mahkûmiyetini bütün sonuçlarıyla ortadan kaldıran şikayetten vazgeçme veya etkin pişmanlık,
c) Ceza zamanaşımının dolması,
d) Genel af,
Halinde Adlî Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünce silinerek, arşiv kaydına alınır.
(2) Adlî sicil bilgileri, ilgilinin ölümü üzerine tamamen silinir.
(3) Türk vatandaşları hakkında yabancı mahkemelerce verilmiş olup 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (f) bendine göre adlî sicile kaydedilen hürriyeti bağlayıcı cezaya mahkûmiyet hükümleri, kesinleştiği tarihten itibaren mahkûmiyet kararında belirtilen sürenin geçmesiyle, Adlî Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünce adlî sicil kayıtlarından çıkartılarak arşiv kaydına alınır. Adlî para cezasına mahkûmiyet hükümleri ile cezanın ertelenmesine ilişkin hükümler, adlî sicil kaydına alınmadan doğrudan arşive kaydedilir.
Adli sicil kaydının silinmesi için izlenmesi gereken yol ve şartlar şunlardır:
1. Cezanın Tamamlanması
– Mahkeme tarafından verilen cezanın tamamen infaz edilmiş olması gerekir. Bu, hapis cezasının tamamlanması, adli para cezasının ödenmesi veya diğer cezai yaptırımların yerine getirilmesi anlamına gelir.
2. Belirli Sürenin Geçmesi
Cezanın infazının tamamlanmasının ardından, adli sicil kaydının silinmesi için belirli bir süre geçmelidir. Bu süre, suçun niteliğine göre farklılık gösterir ancak genel olarak beş yıl olarak belirlenmiştir. Adli sicil kanunu madde 12 süreleri düzenlemiştir:
Adlî Sicil ve Arşiv Bilgilerinin Silinmesi
Madde 12- (1) (Değişik: 5/4/2012-6290/2 md.) Arşiv bilgileri;
a) İlgilinin ölümü üzerine,
b) Anayasanın 76 ncı maddesi ile Türk Ceza Kanunu dışındaki kanunlarda bir hak yoksunluğuna neden olan mahkûmiyetler bakımından kaydın arşive alınma koşullarının oluştuğu tarihten itibaren;
1. Yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alınması koşuluyla on beş yıl geçmesiyle,
2. Yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alınması koşulu aranmaksızın otuz yıl geçmesiyle,
c) Diğer mahkûmiyetler bakımından kaydın arşive alınma koşullarının oluştuğu tarihten itibaren beş yıl geçmesiyle,
tamamen silinir.
3. Yeniden Suç İşlenmemesi
– Belirtilen süre boyunca kişinin yeni bir suç işlememiş olması da şarttır. Yeniden suç işlenmesi durumunda, adli sicil kaydının silinmesi mümkün olmamaktadır.
4. Mahkemeye Başvuru
Adli sicil kaydının silinmesi için kişinin ilgili mahkemeye başvuruda bulunması zorunludur. Bu başvuru, kişinin kendisinin yapabileceği gibi vekili olan avukatı tarafından da yapılabilir.
Adli sicil kaydının silinmesi, kişinin hukuki durumunun düzeltilmesi ve toplumsal hayata yeniden kazandırılması için önemlidir. Bu süreçte bir ceza avukatından danışmanlık almak sürecin sağlığı açısından önemlidir.
Adli Sicil Arşiv Kaydı Nedir?
Adli sicil arşiv kaydı, kişinin adli sicil kaydının silinmesinden sonra bile tutulmaya devam eden kayıtlardır. Bu kayıtlar, yalnızca belirli durumlarda ve yetkili makamlarca erişilebilir. Arşiv kaydının amacı, kişinin geçmişte işlemiş olduğu suçların tamamen unutulmaması ve gerektiğinde referans olarak kullanılabilmesidir.
Adli sicil arşiv kaydına, genellikle iş başvuruları, vize başvuruları, güvenlik soruşturmaları ve devlet memurluğu başvuruları sırasında ihtiyaç duyulur. Bu kayıtlar, kişinin geçmişteki adli ve hukuki durumunu tam olarak yansıtmak ve güvenlik değerlendirmesi yapmak amacıyla kullanılır. Arşiv kaydı, kişinin topluma yeniden kazandırılmasına destek olurken, hukuki süreçlerin ve toplum güvenliğinin devamını sağlamaktadır.
Adli Sicil Arşiv Kaydı Nasıl Silinir?
Adli sicil arşiv kaydının silinmesi, Türk hukuk sisteminde belirli şartların yerine getirilmesiyle mümkündür. Bu süreç, kişinin hukuki durumunun düzeltilmesini ve topluma yeniden entegrasyonunu sağlar. Arşiv kaydının silinmesi, 5352 sayılı Adli Sicil Kanunu ve ilgili mevzuat çerçevesinde düzenlenmiştir.
-Arşiv Kaydının Silinme Şartları
Adli sicil arşiv kaydının silinmesi için yerine getirilmesi gereken şartlar şunlardır:
1. Cezanın Tamamlanması
– Kişinin mahkeme tarafından verilen cezanın tamamen infaz edilmiş olması gereklidir. Bu, hapis cezasının tamamlanması, adli para cezasının ödenmesi veya diğer cezai yaptırımların yerine getirilmesi anlamına gelir.
2. Belirli Sürenin Geçmesi
– Cezanın infazının tamamlanmasının ardından, adli sicil kaydının silinmesi için belirli bir süre geçmelidir. Bu süre, suçun niteliğine göre farklılık gösterir ancak genel olarak beş yıl olarak belirlenmiştir. Adli sicil kanunu madde 12 süreleri düzenlemiştir:
Adlî sicil ve arşiv bilgilerinin silinmesi
Madde 12- (1) (Değişik: 5/4/2012-6290/2 md.) Arşiv bilgileri;
a) İlgilinin ölümü üzerine,
b) Anayasanın 76 ncı maddesi ile Türk Ceza Kanunu dışındaki kanunlarda bir hak yoksunluğuna neden olan mahkûmiyetler bakımından kaydın arşive alınma koşullarının oluştuğu tarihten itibaren;
1. Yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alınması koşuluyla on beş yıl geçmesiyle,
2. Yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alınması koşulu aranmaksızın otuz yıl geçmesiyle,
c) Diğer mahkûmiyetler bakımından kaydın arşive alınma koşullarının oluştuğu tarihten itibaren beş yıl geçmesiyle,
tamamen silinir.
3. Yeniden Suç İşlenmemesi
– Belirtilen süre boyunca kişinin yeni bir suç işlememiş olması şarttır. Eğer kişi yeniden suç işlerse, arşiv kaydının silinmesi mümkün olmamaktadır.
4. Mahkemeye Başvuru
– Adli sicil kaydının silinmesi için kişinin ilgili mahkemeye başvuruda bulunması zorunludur. Bu başvuru, kişinin kendisinin yapabileceği gibi vekili olan avukatı tarafından da yapılabilir.
Belirli durumlarda, arşiv kaydının daha erken silinmesi de mümkündür:
1. Af
– Genel af veya özel af ilan edilmesi durumunda, arşiv kayıtları ilgili mevzuata göre silinir.
2. Özel Mahkeme Kararları
– Kişi, belirli haklı gerekçeler sunarak mahkemeye başvurduğunda, mahkeme özel durumları değerlendirerek arşiv kaydının daha erken silinmesine karar verebilir.
Uyuşturucu Adli Sicil Kaydı Ne Zaman Silinir?
Uyuşturucu suçları, adli sicil kayıtlarında özel bir yere sahiptir ve bu tür suçların kaydının silinmesi için özel şartlar gereklidir. Uyuşturucu suçlarından dolayı alınan cezaların infaz edilmesinden sonra 15 yıl geçmesi gereklidir. Ayrıca, bu süre zarfında kişinin yeni bir suç işlememesi de önemli bir kriterdir.
Adli Sicil Kaydım Var İş Bulamıyorum, Ne Yapmam Lazım?
Adli sicil kaydı, birçok kişi için iş bulma sürecinde ciddi bir engel olabilir. İşverenler, çalışan adaylarının adli sicil kaydını inceleyerek güvenilirlik ve dürüstlük kriterlerini değerlendirirler. Ancak, adli sicil kaydına sahip olmanın iş bulmayı tamamen imkansız hale getirmemesi için bazı adımlar atılabilir:
1. Eğitim ve Beceri Geliştirme: Kişinin sahip olduğu yetenekleri ve bilgileri geliştirmesi, iş bulma şansını artırabilir. Eğitim programlarına katılmak ve yeni beceriler kazanmak, işverenlerin dikkatini çekebilir.
2. Gönüllü Çalışma ve Stajlar: Gönüllü çalışma ve stajlar, işverenlerin kişinin karakterini ve çalışma azmini değerlendirmeleri için iyi bir fırsattır. Bu tür deneyimler, adli sicil kaydının olumsuz etkilerini hafifletebilir.
3. Güçlü Referanslar: Güçlü referanslara sahip olmak, iş bulma sürecinde büyük bir avantaj sağlar. Eski işverenler, öğretmenler veya mentörler gibi güvenilir kişilerden alınan referanslar, işverenlerin güvenini kazanmak için önemlidir.
4. Hukuki Destek: Adli sicil kaydının silinmesi veya arşiv kaydının değerlendirilmesi için hukuki destek almak da önemlidir. Bir avukatın yardımıyla, adli sicil kaydının olumsuz etkilerini azaltmak mümkündür. Bu hususta danışmanlık almak için ceza avukatı alanında hizmet veren ofisimiz ile iletişime geçebilirsiniz.
Adli Sicil Kaydında C ve Y Ne Demek?
Adli sicil kayıtlarında kullanılan bazı harfler ve kodlar, belirli suç türlerini ve hukuki durumları ifade eder. Bunlar arasında en yaygın olanlar “C” ve “Y” harfleridir.
– C (Ceza): Bu harf, kişinin mahkeme tarafından verilen bir ceza aldığını belirtir. Ceza, hapis cezası, para cezası veya diğer hukuki yaptırımlar olabilir.
– Y (Yerine Getirme): Bu harf, kişinin cezasının infaz edildiği tarihi ifade etmektedir.
Bu harfler, adli sicil kaydının detaylarını anlamak ve kişinin hukuki durumunu değerlendirmek için kullanılır.
Adli Sicil Kaydı Nereden Alınır?
Adli sicil kaydı, çeşitli durumlar için gerekebilir ve bu belgenin temin edilmesi oldukça basittir. Adli sicil kaydını almak için izlenmesi gereken adımlar şunlardır:
1. E-Devlet Üzerinden: Türkiye’de, adli sicil kaydını e-Devlet kapısı üzerinden almak mümkündür. Kişi, e-Devlet sistemine T.C. kimlik numarası ve şifresi ile giriş yaparak adli sicil kaydını sorgulayabilir ve çıktısını alabilir.
2. Adalet Bakanlığı: Adli sicil kaydı, Adalet Bakanlığı’nın ilgili birimlerinden de temin edilebilir. Kişi, kimlik belgesi ile başvurarak adli sicil kaydını alabilir.
3. Adliyeler: Türkiye genelindeki tüm adliyelerden adli sicil kaydı alınabilir. Detaylı adli sicil kaydı alabilmek için adliyelere başvurmak gereklidir. Vatandaşlar , kimlik belgesi ile birlikte başvurarak adli sicil kaydını talep edebilir.
4. Kaymakamlık/Valilik: Yaşadığınız şehirdeki kaymakamlık veya valiliklerden detaylı adli sicil kaydınızı alabilirsiniz. Başvuru aşamasında kimlik belgesi ile başvurmak bir ön şarttır.
Sicile İşlenen Suçlar Nelerdir?
Adli sicil kaydına işlenen suçlar, mahkeme kararı ile hüküm giymiş suçlardır. Bu husus 5352 sayılı Adli Sicil Kanunu madde 4’te detaylıca açıklanmıştır:
Adlî sicile kaydedilecek bilgiler
Madde 4- (1) Türk mahkemeleri tarafından vatandaş veya yabancı hakkında verilmiş ve kesinleşmiş mahkûmiyet hükümleri adlî sicile kaydedilir. Bu bağlamda;
a) Hapis cezaları ile ilgili olarak;
1. Hapis cezasına mahkûmiyet kararı,
2. Koşullu salıverilme kararı,
3. Koşullu salıverilmede denetim süresinin uzatılmasına ilişkin karar,
4. Koşullu salıverilme kararının geri alınmasına dair karar,
5. Hapis cezasının infazının tamamlandığı hususu,
b) Hapis cezasının ertelenmesi halinde;
1. Denetim süresi,
2. Denetim süresinin yükümlülüklere uygun veya iyi halli olarak geçirilmesi dolayısıyla cezanın infaz edilmiş sayıldığı hususu,
3. Ertelenen hapis cezasının infaz kurumunda çektirilmesine ilişkin karar,
c) Adlî para cezası ile ilgili olarak;
1. Adlî para cezasına ilişkin mahkûmiyet hükmü,
2. Adlî para cezasının ödenmek suretiyle infaz edildiği hususu,
3. Adlî para cezasının tazyik hapsi suretiyle kısmen veya tamamen infaz edildiği hususu,
4. Adlî para cezasının tazyik hapsinden sonra kalan kısmının ödenmek suretiyle infaz edildiği hususu,
d) Kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırıma mahkûmiyet halinde;
1. Kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırım olarak, adlî para cezasına mahkûmiyet veya güvenlik tedbiri uygulanması hükmü,
2. (Değişik: 26/2/2008-5739/7 md.) Kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırım olarak hükmedilen güvenlik tedbirinin gereklerinin yerine getirilmemesi dolayısıyla hapis cezasının infazına ilişkin karar,
3. Kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırım olarak hükmedilen güvenlik tedbirinin değiştirilmesine ilişkin karar,
e) Belli hakları kullanmaktan yoksun bırakılma ile ilgili olarak;
1. Kasten işlenen bir suç nedeniyle hapis cezasına mahkûmiyetin kanunî sonucu olarak yoksun kalınan haklara cezanın ertelenmesi dolayısıyla getirilen istisnaya ilişkin karar,
2. Mahkûmiyet hükmüyle bağlantılı olarak verilen, belli bir hak ve yetkinin kullanılmasının veya belli bir meslek veya sanatın icrasının yasaklanmasına ya da sürücü belgesinin geri alınmasına ilişkin karar,
f) Türk vatandaşı hakkında yabancı mahkemeden verilmiş ve kesinleşmiş olan mahkûmiyet kararının Türk hukuku bakımından doğurduğu hak yoksunluklarına ilişkin olarak Cumhuriyet savcısının istemi üzerine mahkemece verilen karar,
g) Ceza mahkûmiyetini bütün sonuçlarıyla ortadan kaldıran şikayetten vazgeçme veya etkin pişmanlık dolayısıyla verilen karar,
h) Ceza zamanaşımının dolduğunun tespitine ilişkin karar,
i) Genel veya özel affa ilişkin kanun; özel affa ilişkin Cumhurbaşkanlığı kararı,
j) Askerî Ceza Kanununa göre verilmiş mahkûmiyet kararlarındaki ferî cezalar,
k) (Ek: 24/11/2016-6763/39 md.) Akıl hastalığı nedeniyle hükmedilen güvenlik tedbirlerine ilişkin kararlar,
Adlî sicile kaydedilir.
(2) Kanun yararına bozma veya yargılamanın yenilenmesi sonucunda verilen mahkûmiyet hükmü ya da eski hükümde değişiklik yapan tüm hüküm ve kararlar açısından da birinci fıkra hükümleri uygulanır.
(3) Kanun gereği olarak gerçek kimliği saklı tutulan kişilerin adlî sicil ve arşiv kayıtlarına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir.
Adli sicil kaydı, bireylerin hukuki geçmişini yansıtan önemli bir belgedir. Bu kayıtlar, çeşitli durumlar için gereklidir ve kişinin adli sicil kaydının silinmesi veya arşiv kaydının değerlendirilmesi, belirli şartların yerine getirilmesini gerektirir. İş bulma sürecinde adli sicil kaydının olumsuz etkilerini hafifletmek için eğitim, gönüllü çalışma, güçlü referanslar ve hukuki destek gibi adımlar atılabilir. Adli sicil kayıtları, toplum güvenliğini sağlamak ve bireylerin hukuki durumlarını takip etmek amacıyla tutulur ve yönetilir. Adli sicil kaydı sildirme sürecinde bir avukata başvurmak sürecin hızlı ve sağlıklı yürümesini sağlamaktadır.
YAZAN AV. ŞERİFCAN BADILLI