Kira sözleşmesi, bir malın belirli bir süre kullanılması ve bunun karşılığında bir bedel ödenmesi üzerine yapılan bir anlaşmadır. Bu anlaşma, Türk Borçlar Kanunu’na göre düzenlenmiştir ve hem kiralayan (ev sahibi) hem de kiracı (kiralayan kişi) için bazı haklar ve yükümlülükler getirir.
Kira sözleşmesi, kiralayanın (mal sahibi) kiralanan malı kiracıya (kullanıcıya) kullanma ve yararlanma hakkı verdiği, kiracının da bunun karşılığında belirli bir kira bedeli ödemeyi taahhüt ettiği bir sözleşmedir. Kira sözleşmesi, tarafların haklarını ve sorumluluklarını net bir şekilde belirlemek açısından büyük öneme sahiptir. Kira sözleşmesinin hazırlığının bir avukat tarafından yapılması olası sorunların önüne geçebilecektir.
Kira Sözleşmesinin Şekli ve Süresi
Kira sözleşmesi yazılı veya sözlü olarak yapılabilir. Ancak yazılı bir sözleşme, tarafların haklarını koruma açısından daha güvenilirdir. Sözleşmede kira süresi açıkça belirtilmelidir. Süresiz kira sözleşmeleri de mümkündür, ancak bu durumda taraflar sözleşmeyi yasal kira dönemleri içerisinde ihtar çekerek feshedebilir.
Kira Bedeli ve Ödeme Şartları
Kira bedeli, tarafların anlaşmasına göre belirlenir ve genellikle aylık olarak ödenir. Ödeme şartları, kira sözleşmesinde detaylı bir şekilde belirtilmelidir. Kira bedelinin zamanında ödenmemesi durumunda kiralayan, belirli yasal süreçleri başlatma hakkına sahiptir.
Tarafların Hak ve Yükümlülükleri
Kiralayanın Yükümlülükleri:
- Kiralanan malı, sözleşmeye uygun bir şekilde kiracıya teslim etmek.
- Kiralananın kullanımı sırasında gerekli bakım ve onarımları yapmak.
Kiracının Yükümlülükleri:
- Kira bedelini zamanında ve eksiksiz ödemek.
- Kiralananı, sözleşme hükümlerine uygun olarak kullanmak ve korumak.
Kira Sözleşmesinin Sona Ermesi
Belirli süreli kira sözleşmesi, belirlenen sürenin sonunda kendiliğinden sona ermez, sürenin sonunda kiracı sözleşmeyi feshetmezse sözleşme 1 yıl daha uzamış sayılır ve bu 10 uzama yılına kadar bu şekilde devam eder. Fakat, kiracının kira bedelini ödememesi veya kiralananı amacı dışında kullanması gibi durumlar, ev sahibi için fesih nedeni olabilir.
ÖNEMLİ BİLGİ: Ev sahibinin kira sözleşmesini kira müddeti doldu diyerek feshetme hakkı bulunmamaktadır. Kira sözleşmelerinde genellikle 1 yıl kira müddeti verilmektedir, bu süre dolduğunda sözleşme kendiliğinden yenilenmektedir. Kiracının 10 yıla kadar oturma hakkı bulunmaktadır.
Kira Sözleşmesi Nedir?
Kira sözleşmesi, bir malın belirli bir süre boyunca kullanım hakkının bir bedel karşılığında başka bir kişiye verilmesini sağlayan yasal bir anlaşmadır. Bu sözleşme, Türk Borçlar Kanunu’na göre düzenlenir ve hem kiralayan (mal sahibi) hem de kiracı (kullanıcı) için belirli haklar ve sorumluluklar getirir. Kira sözleşmesi, taşınmaz mallar (ev, iş yeri gibi) için yapılabileceği gibi taşınabilir mallar (araç, ekipman gibi) için de yapılabilir.
Kira Sözleşmesinin Unsurları
- Taraflar: Kira sözleşmesinin iki tarafı vardır: kiralayan (mal sahibi) ve kiracı (kullanıcı).
- Kira Konusu: Sözleşmeye konu olan mal ya da mülk. Örneğin, bir ev veya araba.
- Kira Bedeli: Kiracının, kiralayan kişiye mal veya mülkü kullanma karşılığında ödeyeceği bedel.
- Süre: Kira sözleşmesinin geçerli olacağı süre. Bu süre, belirli bir zaman dilimi olabileceği gibi belirsiz de olabilir.
Kira Sözleşmesinin Amacı
Kira sözleşmesinin temel amacı, kiralayanın malını belirli bir süreyle kiracıya kullanma hakkı vererek, bunun karşılığında kira bedeli almasını sağlamaktır. Kiracı, kira süresi boyunca malı kullanma hakkına sahip olur, ancak malın mülkiyeti kiralayanda kalır. Bu durum, taraflar arasında anlaşmazlıkların önlenmesi ve hakların korunması açısından önemlidir.
Kira Sözleşmesinin Şekli
Kira sözleşmesi yazılı veya sözlü olarak yapılabilir. Ancak yazılı bir kira sözleşmesi, tarafların haklarını ve yükümlülüklerini daha net ve somut bir şekilde belirler. Yazılı bir sözleşme, ileride doğabilecek anlaşmazlıklarda tarafların haklarını korumak için delil olarak kullanılabilir.
Kira Sözleşmesinin İçeriği
Kira sözleşmesi genellikle şu unsurları içerir:
- Kiralananın tanımı ve adresi
- Kiralama süresi
- Kira bedeli ve ödeme şekli
- Depozito miktarı (varsa)
- Tarafların hak ve yükümlülükleri
- Kiralananın kullanımıyla ilgili kurallar
- Sözleşmenin sona erme şartları ve fesih halleri
Kira sözleşmesi, hem kiralayanın hem de kiracının haklarını koruma altına alır ve olası anlaşmazlıkların önüne geçilmesine yardımcı olur. Bu nedenle, kira sözleşmesinin dikkatli bir şekilde hazırlanması ve tarafların bu sözleşmeyi detaylı bir şekilde incelemesi büyük önem taşır.
Kira Sözleşmesi Nasıl Doldurulur?
Kira sözleşmesi doldururken dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar ve adımlar bulunmaktadır. İşte adım adım kira sözleşmesinin nasıl doldurulacağı:
1. Sözleşme Başlığı ve Tarih
- Başlık: Sözleşmenin en üst kısmına “Kira Sözleşmesi” başlığı yazılmalıdır.
- Tarih: Sözleşmenin imzalandığı tarih belirtilmelidir. Bu, sözleşmenin yürürlüğe girdiği tarihi gösterecektir.
2. Tarafların Bilgileri
- Kiralayanın Bilgileri: Kiralayanın adı, soyadı, T.C. kimlik numarası, adresi ve iletişim bilgileri (telefon, e-posta) yazılmalıdır.
- Kiracının Bilgileri: Kiracının adı, soyadı, T.C. kimlik numarası, adresi ve iletişim bilgileri (telefon, e-posta) belirtilmelidir.
3. Kiralananın Bilgileri
- Adres ve Tanım: Kiralanan mülkün tam adresi ve özellikleri (örneğin, dairenin kaçıncı katta olduğu, kaç odalı olduğu vb.) açıkça yazılmalıdır.
4. Kira Bedeli ve Ödeme Şartları
- Kira Bedeli: Aylık kira bedeli net bir şekilde belirtilmelidir. Bu bedel hem rakamla hem de yazıyla yazılmalıdır.
- Ödeme Şekli: Kiranın ne şekilde ödeneceği (banka havalesi, elden ödeme vb.) ve ödeme günü belirtilmelidir.
- Depozito: Varsa depozito miktarı ve ne zaman geri iade edileceği belirtilmelidir.
5. Kira Süresi
- Başlangıç ve Bitiş Tarihi: Kira süresinin ne zaman başlayacağı ve ne zaman sona ereceği yazılmalıdır.
- Süre: Belirli süreli mi yoksa belirsiz süreli mi olduğu belirtilmelidir.
6. Tarafların Hak ve Yükümlülükleri
- Kiralayanın Yükümlülükleri: Kiralayanın bakım, onarım ve diğer yükümlülükleri açıkça belirtilmelidir.
- Kiracının Yükümlülükleri: Kiracının kira bedelini ödeme, mülkü koruma ve kullanma şartları açıkça yazılmalıdır.
7. Kullanım Koşulları
- Kullanım Şartları: Kiralanan mülkün nasıl kullanılacağına dair kurallar (örneğin, evcil hayvan beslenip beslenemeyeceği, alt kiralama yapılıp yapılamayacağı) belirtilmelidir.
8. Sözleşmenin Sona Ermesi ve Feshi
- Sona Erme Şartları: Sözleşmenin ne şekilde sona ereceği (sürenin dolması, tarafların anlaşması vb.) yazılmalıdır.
- Fesih Şartları: Hangi durumlarda tarafların sözleşmeyi feshedebileceği belirtilmelidir.
9. Özel Şartlar ve Ekler
- Özel Şartlar: Tarafların anlaşmaya vardığı diğer özel şartlar yazılmalıdır.
- Ekler: Sözleşmeye eklenen belgeler (örneğin, demirbaş listesi, kira ödemelerini gösteren makbuzlar) belirtilmelidir.
10. İmzalar
- Tarafların İmzaları: Kiralayan ve kiracı, sözleşmeyi dikkatlice okuyup anladıktan sonra imzalamalıdır. İmzalar, her iki tarafın da sözleşmeyi kabul ettiğini ve yükümlülüklerini üstlendiklerini gösterir.
KİRA SÖZLEŞMESİ ÖRNEĞİ
KİRA SÖZLEŞMESİ
TAŞINMAZ | |
Mahallesi | |
Cadde/Sokağı | |
Numarası | |
Kiralananın Cinsi | |
KİRAYA VEREN | |
Kiraya Verenin T.C. Kimlik No | |
Kiraya Verenin Adresi | |
Telefon Numarası | |
IBAN NO | |
KİRACI | |
Kiracının T.C. Kimlik No | |
Kiracının Adresi | |
Telefon Numarası | |
IBAN NO | |
Akdin Başlangıç Tarihi | |
Akdin Süresi | |
Yıllık Kira Bedeli | |
Aylık Kira Bedeli | |
Kira Bedelinin Ödeme Şekli | Her ayın …. günü belirtilen ibana yatırılacaktır. |
Kiralananı Kullanım Şekli | Yalnızca mesken (konut) olarak |
Kiralananın Durumu | Sağlam, tam ve kullanılmaya elverişlidir |
Kiralananla Birlikte Teslim Edilen Demirbaşlar |
KİRACI KİRAYA VEREN
GENEL KOŞULLAR |
Kiracı, kiralananı özenle kullanmak zorundadır. Kiracı, kiralananda ve çevrede oturanlara iyi niyet kuralları içinde davranmaya zorunludur. Kiracı, kiralananı kısmen veya tamamen üçüncü kişilere kiralayamaz, alt kiraya veremez; devir ve temlik edemez.Kiracı, kiralayanın yazılı izni olmadıkça, kiralananda değişiklik yapamaz; aksi halde, doğacak zararı karşılamak zorundadır. Üçüncü kişilerin kiralanan üzerinde hak iddia etmeleri halinde, kiracı, durumu derhal kiralayana haber vermek zorundadır. Kiracı, kiralananda yapılması gereken onarımları, derhal kiralayana bildirmek zorundadır; aksi halde doğacak zarardan sorumludur. Kiracı, kat malikleri kurulunca kendisine tebliğ edilen hususları, kiralayana haber vermek zorundadır. Kiracı, kat malikleri kurulu kararı uyarınca, yapılması gereken işlere izin vermek zorundadır. Kiracı, kiralanandaki onarımlara katlanmak ve kiralanandaki olağan kullanımdan dolayı yapılması gereken onarımları yapmak/yaptırmak ve giderlerini karşılamak zorundadır. Kiralananın mülkiyet hakkından doğan vergileri kiralayana, kullanımdan doğan vergi, resim ve harçları kiracıya aittir. Uyuşmazlık halinde, yerel örf ve âdetler uygulanır. Kiracı, kira sözleşmesinin sonunda, kiralananı aldığı şekilde, kiralayana teslim etmek zorundadır: Keza kiralananla birlikte teslim edilen demirbaşlar da alındığı şekilde, kiralanana teslim edilmediği takdirde, oluşan hasarların bedelinin kiralayana ödenmesi veya eski hale getirilmesi zorunludur. Kiralananın iyi ve kullanılmaya elverişli halde teslim edildiği asıldır. Aksi durum kiracı tarafından ispatlanmak zorundadır. Kiralananın normal kullanımından dolayı ortaya çıkacak yıpranma ve eksikliklerden dolayı kiracı sorumlu değildir. Kiracı, kira sözleşmesinin sona ermesi veya satılığa çıkartılması halinde, kiralananın gezilmesine ve incelenmesine izin vermek zorundadır. Kiralananın boşaltılması/tahliyesi gerektiği hallerde, kiralananın boşaltılmaması durumunda ortaya çıkacak zararlardan dolayı kiracı sorumlu olacaktır. Kiracı, kendisi veya birlikte oturanların sağlığı için ciddi tehlike oluşturmayan kusurlardan dolayı, kiralayanı teslim almaktan kaçınamaz, sözleşmeyi bozamaz ve kiradan indirim talebinde bulunamaz. Kira artışı her sene sonunda açıklanan TEFE TÜFE oranlarına göre yıllık olarak artırılır.Kiracı, kiralana yaptığı faydalı ve lüks şeylerin bedelini kiralayandan isteyemez ve sözleşme bitiminde bunları kiralayana teslim etmek zorundadır.Kiracı, kiralayanın yazılı olurunu almak ve giderleri kendisine ait olmak üzere, genel anten, uydu anteni, kablo televizyon gibi donanımları yaptırabilir.iş bu kira sözleşmesinde yer almayan hususlar hakkında 6098 sayılı borçlarr kanunu hükümleri geçerlidir |
KİRACI KİRAYA VEREN
Kira Sözleşmesi Dolar Üzerinden Yapılabilir mi?
Hukuk sistemimizde kira sözleşmelerinin hangi para birimi üzerinden yapılabileceği konusunda belirli düzenlemeler bulunmaktadır. Bu düzenlemeler, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası ve Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın mevzuatlarına dayanmaktadır.
Döviz Üzerinden Kira Sözleşmesi Yapma Yasağı
- Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar: 13 Eylül 2018 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan ve yürürlüğe giren 85 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı ile Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar’a bazı değişiklikler getirilmiştir. Bu değişiklikler çerçevesinde, Türkiye sınırları içinde yerleşik kişiler arasında yapılacak konut ve çatılı işyeri kira sözleşmelerinin döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak yapılması yasaklanmıştır.
- İstisnalar: Dövizle kira yasağına bazı istisnalar da getirilmiştir. Örneğin, yabancı para ile gelir elde eden yabancı sermayeli şirketler veya yabancı kişilerin taraf olduğu kira sözleşmelerinde döviz kullanımı mümkün olabilmektedir. Ancak bu istisnalar belirli şartlar ve izinler gerektirebilir.
Kiraların TL’ye Dönüştürülmesi
Döviz üzerinden yapılmış kira sözleşmeleri, yasa yürürlüğe girdikten sonra belirlenen süre içerisinde Türk Lirası’na dönüştürülmelidir. Bu dönüşüm yapılırken, sözleşmenin yapıldığı tarihteki Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası efektif satış kuru esas alınır.
Uygulamada Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
- Sözleşme Yenileme: Mevcut kira sözleşmeleri, yenilenecekleri tarihte Türk Lirası’na dönüştürülmek zorundadır. Yeni yapılacak sözleşmeler ise doğrudan Türk Lirası üzerinden yapılmalıdır.
- Kira Bedelinin Belirlenmesi: Türk Lirası üzerinden belirlenen kira bedelleri, her yıl enflasyon oranına göre (TÜFE) yeniden değerlendirilebilir. Bu, tarafların kira bedelini güncel ekonomik şartlara göre ayarlamalarını sağlar.
- Yasal Uyuşmazlıklar: Döviz yasağına rağmen döviz üzerinden yapılmış kira sözleşmeleri hukuki olarak geçersiz sayılabilir. Bu durumda tarafların Türk Lirası üzerinden yeni bir sözleşme yapmaları gerekecektir. Ayrıca, böyle bir durumda mahkemeler döviz üzerinden yapılan kira bedelini Türk Lirası’na çevirerek karar verebilir.
Kira Sözleşmesi Altın Üzerinden Yapılabilir mi?
Türk hukuk sisteminde kira sözleşmelerinin hangi para birimi veya değer ölçütü üzerinden yapılabileceği konusunda bazı düzenlemeler bulunmaktadır. Bu düzenlemeler, genellikle döviz üzerinden kira sözleşmeleri ile ilgili olmakla birlikte, altın gibi değer ölçütlerinin kullanımıyla ilgili belirgin yasaklayıcı düzenlemeler bulunmamaktadır. Ancak, uygulamada dikkat edilmesi gereken bazı önemli hususlar vardır.
Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar
13 Eylül 2018 tarihli Cumhurbaşkanlığı Kararı ile yapılan değişiklikler, Türkiye’deki kira sözleşmelerinin döviz veya dövize endeksli olarak yapılmasını yasaklamıştır. Bu yasağın temel amacı, Türk Lirası’nın değerini korumak ve ekonomideki döviz dalgalanmalarının kira sözleşmelerine olan etkisini azaltmaktır.
Altın Üzerinden Kira Sözleşmesi
- Mevzuatta Açık Bir Yasak Bulunmuyor: Altın üzerinden kira sözleşmesi yapılmasına dair doğrudan bir yasaklama mevcut değildir. Ancak, kira bedelinin belirli bir değer ölçütü üzerinden hesaplanması ve ödenmesi, tarafların bu konuda anlaşmasına bağlıdır.
- Pratik Zorluklar: Altın üzerinden kira bedelinin belirlenmesi ve ödenmesi pratikte bazı zorluklar yaratabilir. Örneğin, altın fiyatlarının dalgalanması, kira bedelinin sabit ve öngörülebilir olmasını zorlaştırabilir. Bu durum, hem kiralayan hem de kiracı için mali belirsizlik yaratabilir.
- Sözleşme Maddeleri: Altın üzerinden yapılacak kira sözleşmelerinde, kira bedelinin nasıl belirleneceği, ödeme şekli ve zamanı, altın fiyatlarındaki değişimlerin kira bedeline nasıl yansıtılacağı gibi hususlar detaylı bir şekilde düzenlenmelidir.
ÖNEMLİ BİLGİ: Her ne kadar altınla kira sözleşmesi yapılabilse de konut kiralarında yapılacak olan kira sözleşmesinde artış oranı her halde tüfe oranını aşamaz. Örneğin altın %128 artmış olsun, tüfe ise Temmuz 2025 ayı için %65,07 iken tüfe artış oranı geçerli olacaktır.
Türk hukuk sisteminde kira sözleşmelerinin altın üzerinden yapılmasına dair doğrudan bir yasaklama bulunmamaktadır. Ancak, altın fiyatlarındaki dalgalanmalar ve ekonomik belirsizlikler göz önünde bulundurulduğunda, tarafların dikkatli ve detaylı bir şekilde sözleşme yapmaları önemlidir. Teko Hukuk olarak kira avukatından danışmanlık alarak, tarafların haklarını koruyacak ve ileride doğabilecek anlaşmazlıkları önleyecek bir sözleşme hazırlamak en sağlıklı yaklaşım olacaktır.
Kira Sözleşmesi Cezai Şart Örneği
Kira sözleşmelerinde, tarafların haklarını ve yükümlülüklerini korumak amacıyla cezai şartlar eklenebilir. Bu cezai şartlar, sözleşmenin ihlali durumunda uygulanacak yaptırımları belirler.
Hukuk sistemimizde, kira sözleşmelerinde tarafların hak ve yükümlülüklerini belirlerken belirli kurallar ve sınırlamalar bulunmaktadır. Bu kurallar, özellikle kiracıların haklarını koruma amacı taşır. Kiracı aleyhine cezai şart düzenleme yasağı da bu koruma önlemlerinden biridir.
Türk Borçlar Kanunu’nda Kiracı Aleyhine Cezai Şart Düzenleme Yasağı
Türk Borçlar Kanunu, kira sözleşmelerinde kiracının haklarını koruma amacıyla bazı düzenlemeler getirmiştir. Bu düzenlemelerden biri de, kiracı aleyhine ağır cezai şartların konulmasını yasaklamaktadır.
- Madde 346: Türk Borçlar Kanunu’nun 346. maddesi, konut ve çatılı iş yeri kiralarında, kiracı aleyhine konulacak cezai şartların geçersiz olacağını hükme bağlar. Bu maddeye göre, kira sözleşmelerine kiracının borçlarını yerine getirmemesi durumunda ağır yaptırımlar getiren cezai şartlar eklenemez.
Cezai Şartların Sınırlamaları
- Ağır Yaptırımların Önlenmesi: Kiracı aleyhine düzenlenen cezai şartlar, kiracının ödeme güçlüğüne düşmesine veya haksız yere aşırı bir yük altına girmesine neden olacak şekilde olamaz. Örneğin, kira bedelinin birkaç katı tutarında gecikme cezası veya benzeri ağır yaptırımlar, kiracı aleyhine cezai şart düzenleme yasağı kapsamındadır ve geçersiz sayılır.
- Hakkaniyet ve Denge: Kira sözleşmelerinde yer alan cezai şartlar, taraflar arasındaki dengenin korunmasını ve hakkaniyetin sağlanmasını hedeflemelidir. Kiracının makul sınırlar içinde cezai şartlarla yükümlü olması kabul edilebilirken, aşırı ve haksız şartlar kabul edilmez.
- Mahkeme Denetimi: Kiracı aleyhine düzenlenen ağır cezai şartlar, kiracının başvurusu üzerine mahkeme tarafından geçersiz sayılabilir. Mahkemeler, kira sözleşmelerinde yer alan cezai şartları değerlendirirken, taraflar arasındaki dengeyi ve hakkaniyeti gözetir.
Uygulamada Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
- Sözleşme Hazırlığı: Kira sözleşmesi hazırlanırken, kiralayan tarafın cezai şartları makul ve dengeli bir şekilde belirlemesi önemlidir. Kiracının aşırı ve haksız bir şekilde yük altına sokulması, sözleşmenin geçerliliğini tehlikeye atabilir.
- Hukuki Danışmanlık: Kiralayanlar ve kiracılar, kira sözleşmesi hazırlarken hukuki danışmanlık alarak, tarafların hak ve yükümlülüklerini net bir şekilde belirlemelidir. Bu, olası hukuki uyuşmazlıkların önlenmesi açısından çok önemlidir. Teko Hukuk Bürosu olarak kira avukatlarımız ile hukuki danışmanlık ve dava takibi hizmetleri vermekteyiz. Whatsapp veya telefon yoluyla iletişime geçerek bizlere ulaşabilirsiniz.
YAZAN
AV. ŞERİFCAN BADILLI