Son günlerde sosyal medya da ve vatandaşların zihninde yer alan çok önemli bir gündem maddesini değerlendirelim. Sahipsiz köpek yasası olarak da bilinen 5119 sayılı kanunda yapılması planlanan değişiklik neler getiriyor. Kanun teklifinin altında yatan sebepler neler?
Sahipsiz köpekler yıllar boyunca toplumun gündeminde yer alan önemli bir konu. Son yıllarda özellikle sosyal medyanın gelişmesi ile birlikte her an her yerden haber alınabilmekte. Bu vesile ile sokak köpekleri tarafından yaralanan vatandaşlarımıza ilişkin haber,bilgi ve görüntüler anında sosyal medyada yayınlanınca toplum da ikiye bölündü. Bir taraf bu sorunun hemen çözülmesini isterken diğer taraf konuya hayvan hakları açısından baktı.
HAYVAN HAKLARI NELERDİR ?
Hayvan hakları, hayvanların refahını ve onurlarını korumayı amaçlayan etik ve yasal prensiplerdir. İşte genel olarak kabul gören bazı temel hayvan hakları:
- Yaşama Hakkı: Hayvanların yaşamlarına saygı gösterilmesi ve öldürülmemeleri gerektiği prensibi.
- Zulüm ve İşkenceye Karşı Korunma: Hayvanların fiziksel ve psikolojik acı çekmelerine sebep olacak her türlü davranıştan korunmaları.
- Doğal Yaşam Alanlarının Korunması: Hayvanların doğal yaşam alanlarının korunması ve yok edilmemesi.
- Yeterli Beslenme ve Su Hakkı: Hayvanların yeterli ve dengeli beslenme ile temiz suya erişim hakkı.
- Barınma Hakkı: Hayvanların güvenli, temiz ve uygun bir barınak sağlanması.
- Üreme Hakkı: Hayvanların doğal üreme süreçlerine müdahale edilmemesi ve zorla kısırlaştırılmamaları.
- Sağlık Hizmetlerine Erişim Hakkı: Hayvanların sağlık sorunlarının tedavi edilmesi ve gerekli veteriner hizmetlerine erişim hakkı.
- Özgürlük Hakkı: Hayvanların doğalarına uygun şekilde serbestçe dolaşma ve hareket etme hakları.
- Eğitim ve Eğlence Amaçlı Kullanılmama: Hayvanların sirkte, hayvanat bahçesinde veya eğlence parklarında kullanılmamaları.
- Bilimsel Araştırmalarda Kullanılmama: Hayvanların bilimsel deneylerde ve araştırmalarda kullanılmamaları.
5199 SAYILI HAYVANLARI KORUMA KANUNU NEDİR?
5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanunu, Türkiye’de hayvanların refahını ve haklarını koruma amacıyla yürürlüğe girmiş bir yasadır. Bu kanun, hayvanların yaşam koşullarını iyileştirmek, kötü muamele ve istismardan korumak için çeşitli düzenlemeler içerir. İşte 5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanunu’nun temel özellikleri:
- Amaç ve Kapsam: Kanunun amacı, hayvanların korunması, refahının sağlanması ve hayvanlara yönelik kötü muamelenin önlenmesidir. Evcil ve yabani hayvanlar da dahil olmak üzere tüm hayvanları kapsamaktadır.
- Genel İlkeler:
- Hayvanların yaşama hakları korunur.
- Hayvanlara kötü muamele, işkence ve acı çektirmek yasaktır.
- Hayvanların doğal yaşam alanları korunur ve geliştirilir.
- Hayvanların beslenme, barınma ve sağlık hizmetlerine erişim hakları sağlanır.
- Hayvanların Bakımı ve Korunması:
- Hayvan sahipleri, hayvanlarının bakımını sağlamakla yükümlüdür.
- Sokak hayvanlarının kısırlaştırılması, aşılanması ve rehabilitasyonu yerel yönetimlerin sorumluluğundadır.
- Yaralanan, hastalanan veya yardıma muhtaç hayvanlara yardım edilmesi zorunludur.
- Eğitim ve Bilinçlendirme:
- Kamuoyu bilinçlendirilir ve hayvan hakları konusunda eğitim programları düzenlenir.
- Okullarda hayvan hakları ve refahı konularında eğitim verilmesi teşvik edilir.
- Yasaklar ve Cezalar:
- Hayvanlara kötü muamele, işkence, dövüş gibi faaliyetler yasaktır.
- Kanuna aykırı davrananlar hakkında idari para cezaları ve diğer hukuki yaptırımlar uygulanır.
- Hayvanları ticari amaçlarla kötü koşullarda bulunduran işletmelere karşı yaptırımlar getirilir.
- Hayvan Hakları Kurulu:
- Hayvan hakları konusunda denetim ve uygulama süreçlerini takip eden kurullar oluşturulur.
- Bu kurullar, hayvanların refahını sağlamak ve korunmalarını temin etmek amacıyla çalışmalar yapar.
Bu kanun, hayvan haklarının korunması ve hayvan refahının sağlanması için önemli bir adımdır ve Türkiye’deki hayvan hakları konusunda yasal bir çerçeve sunmaktadır.
SOKAK HAYVANLARI YASASINDA KAÇ MADDE VAR?
12 temmuz da 78 milletvekilinin önerdiği yasa teklifi TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri komisyonuna gönderilmişti. Komisyonda gerçekleştirilen 42 saatlik görüşmeler sonunda değişikliği öngörülen 17 madde kabul edildi.
SOKAK HAYVANLARI YASASI KABUL EDİLDİ Mİ?
Yasa tasarısı, TBMM komisyonunda kabul edilmiştir fakat henüz TBMM’de oylanmamıştır. Sokak Hayvanları Yasası olarak bilinen tasarı henüz kanunlaşmamıştır. Bu konuda muhtelif fikirler TBMM’de halen tartışılmaktadır.
YENİ SOKAK HAYVANLARI YASASI NEDİR?
ÖNERGE DE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLE ÖTENAZİ YETKİSİ BELEDİYELERDEN ALINIP VETERİNER HEKİMLERE VERİLDİ.
Veteriner Hizmetleri,Bitki Sağlığı ,Gıda ve Yem Kanunu’nun 9. maddesinin 3. fıkrası ‘’ Hayvanlara ötenazi yapmak yasaktır. Ancak, hayvanlara acı ve ıstırap çektiren veya iyileşme durumu bulunmayan hastalık durumlarında, akut bulaşıcı bir hayvan hastalığının önlenmesinin amacıyla veya insan sağlığı için risk oluşturan durumlarda veteriner hekim tarafından ötenazi yapılabilir. Ötenazi işlemi veteriner hekim tarafından veya onun gözetiminde gerçekleştirilir.’’ şeklinde değiştirildi.
SAHİPLİ VE SAHİPSİZ HAYVANLARIN AYRIŞTIRILMASI DAHA KOLAY OLACAK
Kedi ve köpeklerin sahipli hayvan olarak kabul edilebilmesi için Veteriner Hizmetleri,Bitki Sağlığı ,Gıda ve Yem Kanunu kapsamında Tarım ve Orman bakanlığı veri tabanına kaydedilmesi zorunlu hale getiriliyor. Bu düzenleme ile sahipli ve sahipsiz hayvan farkı net bir şekilde ortaya konulabilecek. Kedi ve köpek sahipleri hayvanlarına en geç 31 Aralık 2025’e kadar çip taktırmak zorunda.
- BAKIMEVLERİ REHABİLİTASYON MERKEZİNE DÖNÜŞECEK
Daha önceleri bakım evleri yakala-kısırlaştır-sal yöntemi ile faaliyet göstermekteydi. Yapılan düzenleme ile bu durum ortadan kaldırılıyor. Yeni düzenlemeye göre bakımevleri sadece hayvanların sahiplendirilinceye kadar ve rehabilite edildiği tesisler olarak faaliyet gösterecek.
- SAHİPLENME TEŞVİK EDİLECEK
Yeni yasa tasarısı ile hayvan sahiplenme teşvik edilecek.Sahipsiz ve ilgiye sevgiye muhtaç hayvanların bireyler ve kuruluşlar ,ticari kaygı gütmeden desteklenecek. ‘’Buna göre, insan, hayvan ve çevre sağlığının korunması amacıyla bakımevleri, hastaneler ve ameliyathaneler kurmak; bunlara ilişkin ilaç, alet ve ekipmanları temin etmek ile bakımevlerinde bakım, rehabilitasyon ve sahiplendirme gibi faaliyetleri yürütmek için başta yerel yönetimler olmak üzere diğer ilgili kurum ve kuruluşlara teşvik veya Bakanlıkça uygun görülen miktarlarda mali destek sağlanacak.’’
SOKAK HAYVANLARINDAN KİM SORUMLUDUR?
Yerel yönetimler, yani belediyeler sokak hayvanlarının bakımı, güvenliği ve kısırlaştırılmasından sorumludur. Yeni yasa sonrasında belediyelerin sorumlulukları artmıştır.
‘’Belediyeler, 31 Aralık 2028’e kadar hayvan bakımevleri kurmak, rehabilitasyon işlemlerini gerçekleştirmek ve sahipsiz hayvanlara sahiplendirilinceye kadar bakmak için kesinleşmiş en son bütçe gelirlerinin binde 5’i oranında kaynak ayıracak. Bu oran, büyükşehir belediyelerinde binde 3 olarak uygulanacak. Ayrılan ödenekler başka bir amaç için kullanılamayacak.’’
Belediyeler gönüllü kuruluşlarla iş birliği içinde hayvanların sahiplendirilinceye kadar barınacakları ve rehabilite edillecekleri bakımevleri kuracaklar.
SOKAK HAYVANI ÖLDÜRMENİN CEZASI NEDİR?
Cezaların amacı caydırıcılığı sağlamaktır. Bu nedenle daha önce sahibi tarafından terk edilen hayvanların sahibine 2 bin TL ceza kesilmekteydi. Yeni düzenlemeye göre bu ceza 60 bin TL ye çıkartılıyor. Ayrıca görevini yerine getirmeyen belediye başkanı ve meclis üyelerine 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası öngörülüyor. Belediye başkanı görevini yapmaz ise valiliğin bu duruma el atması bekleniyor. Bunun yanı sıra sokak hayvanlarını öldürenler hakkında 1 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası verilmesi gündemdedir.
İyi günler,
Size şunu sormak istiyorum
Bu yeni yasayla birlikte Sokaktaki canları beslemek bir kap mama ve su vermek suç mu oldu şimdi?
Evet yasal olarak suç, şikayet edilirseniz hakkınızda yasal işlem yapılır.
Iyi Günter,
Türkiyede 1390 yerlesim yerinde sadece 290 hayvan bakim evi bulunuyor.Alman Hayvanlari koruma dernegine Göre bu bakim evlerinin yüzde 80 i cok kötü bir durumda.Yine bu hayvan dernegi Veto ya Göre köpekler burada cok kötü muamele görüyorlar.Kim bu hayvan evlerini Kontroll ediyor???Beni bilgilendirirseniz cok sevinirim.
Saygiyla
Sokak hayvanları yasası sorunlu ve hatalı. 6 Yaşından büyük bir sokak veya değil hayvanı kedi veya köpek, daha önce çip taktırmadıysanız ceza olarak 5000 (beş bin) lira ödeyerek çip taktırabiliyorsunuz. Beş bin lira çok yüksek bir miktar ve çip taktırarak bir hayvanı sahiplenen bir kişiyi belli ki iyi niyetli bir hayvan severdir cezalandırıyorsunuz. Bu miktar bir para zaten bu hayvanların iki üç senelik besin masrafıdır. Ayrıca bir insan yetişkin bir sokak hayvanını da sahiplenmeye hakkı vardır. Sırf bu yüzden kedisine köpeğine çip taktırmayan saklanan ve gizlenen insanlar var. Bu maddenin kediler için de değiştirilmesini yaşı kaç olursa olsun bir hayvanı istediği zaman masrafını ödeyerek çipleyerek sahiplenebilmesini ve bu konuda zaruri veya cezai bir para cezası verilmemesini, bu konuda kanun adamlarının adım atmasını canı gönülden diliyorum.